Ζάκυνθος

Ζάκυνθος

Δύο είναι τα αγαπημένα, ιδανικά σημεία στη Ζάκυνθο για να βγάλεις τέλειες selfies. Το πρώτο, στην κορυφή του λόφου στην Μπόχαλη, κατά το σούρουπο, παρατηρώντας τα άστρα και με τα φώτα της πόλης να τρεμοπαίζουν κι όλο τον κόλπο να απλώνεται πιάτο από κάτω. Και η πανοραμική, 360 μοιρών, θέα είναι απλώς το κερασάκι στην τούρτα, αφού εδώ πάνω το ζωογόνο αεράκι, σαν ξενιστής ενδιάμεσος, θα σου κολλήσει το DNA των Ζακυνθινών. Ζωηροί οι ντόπιοι, σπιρτόζοι και καμιά φορά ευέξαπτοι, αλλά χαριτωμένα. Τους αρέσει να σου μιλούν, πολύ και υπερήφανα, για το νησί τους, με τη χαρακτηριστική μακρόσυρτη, τραγουδιστή αξάν τους. Πιστά αφοσιωμένοι σε όλα τα ωραία της ζωής, ήταν μάλλον ο κύριος λόγος που η Ζάκυνθος, στο πέρασμα του χρόνου, έχει συμβάλει πολυποίκιλα και καθοριστικά στην Καλλιτεχνική, Πνευματική και Πολιτιστική Ανάπτυξη της Ελλάδας.

Η Μουσική, για παράδειγμα, στο Ζάντε ρέει στις φλέβες όλων. Στο νησί τής υπό το Σεληνόφως σερενάτας κι οπερέτας, η μελωδία και η μουσική είναι τρόπος ζωής. «Ένα γλυκό επάγγελμα» ή μια γλυκιά σκλαβιά, όπως το λέν’ οι ίδιοι. Εδώ η ιδιωματική μουσική έχει στίχους, συναίσθημα και τραγουδιέται κάθε μέρα παντού. Οι κιθάρες και τα μαντολίνα δίνουν ήχο και ζωή στις Καντάδες και τις Αρέκιες. Θα σου τις «σερβίρουν» τραγουδιστά στις ταβέρνες, μαζί με το περίφημο κρασί τους και τοπικές, παραδοσιακές νοστιμιές, όπως το Κουνέλι Στιφάδο και η παραδοσιακή Φιτούρα (γλυκό από τηγανισμένο σιμιγδάλι που πασπαλίζεται με κανελοζάχαρη).

«Φιόρο του Λεβάντε», η Ζάκυνθος μεταφορικά αλλά και στην κυριολεξία. Εδώ άνθησε η “Comedia dell’ Arte”, εδώ μερικοί από τους πιο σημαντικούς αγιογράφους, όπως ο Δοξαράς, ο Κουτούζης και ο Καντούνης, άφησαν το καλλιτεχνικό αποτύπωμά τους, με τα θεϊκά τους έργα να κοσμούν τους τρούλους των πιο όμορφων και πιο μεγαλοπρεπών εκκλησιών ολόκληρου του Ιονίου. Η ομορφιά της δεν άφησε αδιάφορο ακόμα και τον καταθλιπτικό Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο οποίος, το 1837, της έγραψε ένα σονέτο «Η Ζάκυνθος... Το πιο όμορφο Άνθος»... Κι εδώ, πάνω στον λουλουδιασμένο λόφο του Στράνη, ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, ατενίζοντας την πόλη της Ζακύνθου, στη δική του στιγμή εμπνευσμένης σύλληψης, έγραψε τον μακροσκελή «Ύμνον είς την Ελευθερίαν», ο οποίος, μελοποιημένος από τον Κερκυραίο, Νικόλαο Μάντζαρο, έγινε ο Εθνικός μας Ύμνος.

Όπως συμβαίνει με όλα τα Επτάνησα, έτσι και για τη Ζάκυνθο, θα ήταν φρούδη μία τελεσίδικη ετυμηγορία για το ποια ιστορική περίοδος ή ποια ξένη ηγεμονία άφησε πιο έντονα το στίγμα της ή άλλαξε τον τόπο. Τελικά, μπορεί να ’ταν η ίδια η φύση. Ο καταστροφικός σεισμός του 1953 και η φωτιά που ακολούθησε άλλαξαν το νησί και την πρωτεύουσά του για πάντα. Ωστόσο, οι παλιές πληγές επουλώθηκαν. Σήμερα η πρωτεύουσά της, σαν ένα μανιφέστο της Δυτικοευρωπαϊκής της κληρονομιάς, είναι σε θέση να αντανακλά τις ερμηνείες της Γαλλικής Αριστοκρατίας, εναρμονισμένες με τη ροπή των Βρετανών προς την καινοτομία, κι ο Βυζαντινός Ρυθμός να συναντιέται με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των Ενετικών αρχοντικών των Nobili.

Χωρίς αμφιβολία, τώρα, το δεύτερο ιδανικό selfie-σημείο είναι κάπου κοντά ή ακριβώς στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου των Γκρεμνών. Εκεί ψηλά, στο βορειοδυτικότερο σημείο του νησιού, γέρνοντας ελαφρά το smartphone προς τα κάτω, θα κάνεις φόντο σου το διάσημο Ναυάγιο. Περαιτέρω λεπτομερείς περιγραφές είναι περιττές, εν προκειμένω, αφού προφανώς τα ξέρεις ήδη όλα. Το Ναυάγιο έχει αιχμαλωτίσει τη φαντασία σου πολύ πριν πατήσεις το πόδι σου στο νησί. Το ίδιο κάνει σε όλους, ενώ είναι ο πιο πιθανός λόγος που διάλεξες τη Ζάκυνθο. Γι’ αυτό και κάποιοι ισχυρίζονται με τόλμη ότι συναγωνίζεται φωτογραφικά έως και τον Παρθενώνα. Παρατραβηγμένο κι άτοπο, συνάμα, αλλά και πάλι μια αναζήτηση στο Google θα δώσει σχεδόν πάνω από 2 εκατομμύρια αποτελέσματα σε 0,51 δευτερόλεπτα.

Ζακυνθινού ηλίου φαεινότερον ότι το σήμα κατατεθέν του τόπου έχει κάνει άριστη δουλειά σαν κράχτης του νησιού, πασπαλισμένο μάλιστα με κάθε πιθανή πικάντικη σπέκουλα: έκανε λαθρεμπόριο τσιγάρων; Ή μήπως και δουλεμπόριο; Το καταδίωξε ανηλεώς η Ακτοφυλακή μέχρι να προσαράξει; Επρόκειτο απλώς για μηχανική βλάβη σε συνδυασμό με την κακοκαιρία, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος ο πλοιοκτήτης, έχοντας μάλιστα και μία δικαστική απόφαση ανά χείρας; Ή, τελικά, ήταν μία μάρκετινγκ στρατηγική κάποιου σατανικά ιδιοφυούς εγκεφάλου στο Υπουργείο Τουρισμού;
Τελικά, έχει καμιά σημασία; Ποιος θέλει να χαλάσει μία καλή ιστορία ή να αποψιλώσει έναν συναρπαστικό μύθο; Όποια εκδοχή κι αν ισχύει, ένα είναι το αποτέλεσμα γι’ αυτό το αναπάντεχο νεκροταφείο: η όψιμη διάσημη εικόνα έγινε εξώφυλλο-γκεστ σταρ των απανταχού ταξιδιωτικών οδηγών κι εντύπων και η 2α Οκτωβρίου του 1980 εκτίναξε τη μετοχή της Ζακύνθου στο χρηματιστήριο του παγκόσμιου τουρισμού.

Λίγο μετά ξεκίνησε η μάχη του «καλωσήλθε το δολάριο», άνθησε ο τουρισμός σαν φιόρο και, σήμερα, το νησί -καλώς ή κακώς- υποδέχεται πάνω από 700.000 παραθεριστές το χρόνο. Σαφέστατα καλώς, αφού η ανάπτυξη του τουρισμού ήταν και είναι απαραίτητη -όχι μόνο για να κρατήσει τους Ζακυνθινούς στα πάτρια εδάφη- για να ευημερήσει το ίδιο το νησί.

Βέβαια, ουδέν καλόν αμιγές κακού όταν οι προς εξαφάνιση χελώνες συνάντησαν το αλκοόλ και τον Τουρισμό, που μάχεται στα χαρακώματα κατά μήκος της νότιας ακτής. Πριν από περίπου 50 χρόνια, ο Λαγανάς, εκτός από προνομιακή περιοχή ωοτοκίας της Μεσογείου για την καρέτα-καρέτα, ήταν ένα αλμυρό οικοσύστημα, ικανό να υποστηρίξει και τις μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές και αποικίες φλαμίνγκο στην Ευρώπη. Στις ημέρες μας, όμως, έχει μεταλλαχτεί σε μία στενή λωρίδα από φώτα νέον, που υποστηρίζουν τη φρενήρη νυχτερινή ζωή.

Η προστασία των χελωνών, που είναι από μόνη της ένας περιβαλλοντικός πονοκέφαλος, καταλήγει σε εφιάλτη όταν οι καρέτα-καρέτα θέλουν να φωλιάζουν στις τουριστικές παραλίες του νησιού, ακριβώς την ίδια περίοδο αιχμής που όλοι Ευρωπαίοι θέλουν να απολαύσουν εδώ τις διακοπές τους. Όμως, χάρη στην ύπαρξη του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου και στις άοκνες προσπάθειες οικολογικών οργανώσεων, όπως ο Αρχέλων και ο Earth, Sea & Sky, φαίνεται πως υπάρχει ή θα βρεθεί ο τρόπος της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπων και ζώων, αρκεί, βέβαια, η τουριστική ανάπτυξη να πατάει πάνω και να συμβαδίζει με τις ηθικές αξίες.

Άλλωστε εδώ υπάρχει άπλετος χώρος. Η Ζάκυνθος είναι νησί για να προσαράξουν όλοι. Εκατόν είκοσι τρία χιλιόμετρα ακτογραμμής και πάνω από 35 ονειρεμένες παραλίες, των Γαλάζιων Σπηλιών συμπεριλαμβανομένων, όπου τα αφόρητα γαλανά νερά αγκαλιάζουν τις χρυσές αμμώδεις ακτές, μπορούν να σε διακτινίσουν στον Έβδομο Ουρανό.

Εκτός κι αν είσαι «να δω χελώνα, αλλιώς τα λεφτά μου πίσω» τύπος, η ενδοχώρα του νησιού υπόσχεται αναμνήσεις ανεξίτηλες, εκπάγλου ομορφιάς: κρυμμένα, γραφικά χωριουδάκια, χάρμα ιδέσθαι αμπελώνες, ελαιώνες που παράγουν από τα καλύτερα λάδια στην Ελλάδα, πεταλούδες, πουλιά, μαζί με 7.000 διαφορετικά είδη λουλουδιών, που δίνουν υπόσταση στο «Λουλούδι της Ανατολής». Μίλια μακριά από την τουριστική οχλαγωγία, η Ζάκυνθος είναι ένας ευλογημένος βοτανικός Παράδεισος, που θα ανατινάξει την ψηφιακή χωρητικότητα της φωτογραφικής σου μηχανής, αφήνοντάς σου χώρο για δύο μόνο selfies.